zaterdag 15 juni 2019

Asbakje

Oké, als het om primaire levensbehoeften gaat, dán wel. Maar kun je werkelijk iets missen dat je nooit echt hebt gekend? Of kan die niet-bestaande herinnering toch ergens in je systeem zitten? Zoals iemand die pijn voelt aan een lichaamsdeel dat er nooit is geweest? Fantoompijn.

Sinds een half jaartje gaat de kleine Bobby, ook bekend als het liefste (klein)kind ter wereld, naar school. Vanwege haar grenzeloze flexibiliteit en enorme aanpassingsvermogen voelde zij zich daar al snel thuis. Haar mama, onze jongste dochter, had iets meer moeite met deze nieuwe levensfase van haar telg. Maar toen had vorige maand Moederdag was, lag zij hoopvol in haar bed tot Bobby haar die zondagochtend zou wekken met een uit het hoofd geleerd gedicht en een zelf gekleide asbak. Er gebeurde niets. Op school was geen aandacht besteed aan Moederdag. Misschien omdat het hier Montessorionderwijs betrof of dat de kleuters nog te jong werden geacht om gedichten te declameren en asbakken te produceren. Of een combinatie van beide.
Maar mijn dochter voelde het gemis van iets dat zij nog nooit gehad had. Fantoomgemis.

De teleurstelling van mijn dochter was om meerdere redenen enigszins merkwaardig. Toegegeven: ik bezit zelf nog altijd de neonroze geel beschilderde asbak waarmee zijzelf op vijfjarige leeftijd trots thuis kwam en die dus al twintig jaar dienst doet als praktisch snuisterijenverzamelbakje op de slaapkamer (zie foto). Maar dat is zo ongeveer de enige herinnering aan een vaderdag van ooit.
Dat komt ook omdat wij, ouders, nooit enige moeite deden om het vieren van moeder- of vaderdag te stimuleren. We vonden dat, geheel volgens socialistische opvoed- en levensprincipes, twee vercommercialiseerde evenementen - waarvan de eerste godbetert nog werd bedacht door Adolf Hitler. Daaraan deden wij niet mee. Van onze kinderen hadden wij tijdens deze winkeliersdagen geen verwachtingen.

Ik op mijn beurt was op eenzelfde wijze grootgebracht. Ook mijn ouders vonden het hele gedoe van moeder- en vaderdag baarlijke nonsens, ook al wisten zij wel heel oprecht het enthousiasme te spelen waarmee de gekleide asbak in ontvangst genomen werd. In mijn latere jeugd werd het mij ongeveer verboden om een bloemetje of flesje aftershave te kopen op de oudergedenkdagen. Toen ik het huis uitwas, vonden ze het wél fijn wanneer ik op die momenten op de koffie kwam. Maar dat vonden ze eigenlijk altijd. En dus kwam ik dan. En bracht dan stiekem toch een bloemetje mee. Maar dat deed ik eigenlijk altijd.
Zowel bij mij als bij mijn kinderen ontbreekt de urgentie van moeder- en vaderdag. Niet zo gek dus, dat ik mij verwonder om de teleurgestelde reactie van mijn dochter bij het uitblijven van een eerste officiële moederdag, als de erkenning van haar ouderschap.

Maar: dit weekend is het vaderdag. Voor mijzelf is het de allereerste vaderdag in meer dan een halve eeuw zónder vader. En terwijl pap en ik er beiden nooit iets aan gelegen hebben laten liggen, mis ik hem nu net iets meer dan anders.
En ik had met plezier een asbakje voor hem gekleid.