Kracht

Ja, misschien sla ik soms wel door, ben ik een vakidioot, lijd ik aan beroepsdeformatie.  Maar: een taalpurist ben ik zeker niet, ik ben een groot voorstander van het dynamische karakter van taal. Zolang het allemaal begrijpelijk blijft. Laten we zeggen dat ik een taalsensitief type ben. En juist in deze dagen, waarin ik doende ben een heuse taalhappening te organiseren, lijkt die gevoeligheid zich nog meer te manifesteren. En krachtiger.

Een voorbeeld. In de sector waarin ik werkzaam ben, is het vrij vanzelfsprekend om over ongeveer alles te vergaderen. Niet dat daarvoor nu zoveel tijd of gelegenheid is, maar samenwerking, democratie en consensus zijn begrippen die nu eenmaal hoog in het vaandel staan. Wanneer gezocht moest worden naar een oplossing of een methodische werkwijze, dan hanteert er altijd iemand steevast de term: ‘Hoe zullen we dit eens aanvliegen?’

Deze uitdrukking lijkt afkomstig uit de luchtvaart en misschien zelfs wel uit het terroristentijdperk voor 11 september 2001. Of dat zo is, ik weet het niet. Ook weet ik niet waarom. Misschien moet er tegenwoordig simpelweg gevlogen waren om ergens te komen. Overigens moet de onderhavige kwestie na het aanvliegen worden opgepakt en vervolgens afgetikt. Tenzij er iemand nog op wil schieten.

Een heel ander voorbeeld. In mijn omgeving hoor ik recentelijk een andere uitdrukking opnieuw tot leven komen, terwijl ik dacht dat deze zo rond de eeuwwisseling toch echt een zachte, maar definitieve dood gestorven was: in je kracht staan. Jaren geleden wist deze zegswijze bij mij al de nekharen overeind te krijgen en dat is nog altijd niet veranderd. Indertijd vermoedde ik dat de term afkomstig was uit de softe sector en een zekere therapeutische basis in zich droeg. Die gedachte stelde mij enigszins gerust: zo was er vast wel iemand er hoop uit putte. Maar net zoals toen begrijp ik ook nu volstrekt niet wat ermee bedoeld wordt, met in je kracht staan. Of – nog gruwelijker en écht van dichtbij horen zeggen – met je door iemand in je kracht laten zetten. Die laatste uitspraak klinkt bovendien nogal paradoxaal in de oren, vanwege de combinatie van het begrip kracht met de suggestie van passiviteit.

Om de diepere betekenis van in je kracht staan duidelijk te krijgen, vroeg ik naar de mening hierover van uiteenlopende gesprekspartners. In de meeste gevallen werd daarbij steeds eerst hard en hartelijk gelachen, omdat vraag noch uitdrukking erg serieus werden genomen. Vervolgens ging men toch nadenken. Het ging hier mogelijk om een term uit de scheepvaart: een bepaalde positie op het dek bij het strijken der zeilen. Iemand dacht aan een afgeleide hiervan: een grondhouding, als in met beide benen op de grond staan. Iemand anders vond de hele term juist bijzonder zweverig en vooral van een nietszeggende oppervlakkigheid. Nog iemand maakte er, als leidinggevende, gebruik van door medewerkers taken toe te wijzen die ze ook daadwerkelijk aankonden. Weer een andere interpretatie luidde: het beste in je naar boven halen. Bij deze laatste invulling hoorde een toelichting die heel logisch begon. Helaas heb ik het hele verhaal niet afgeluisterd.

Ik had er de kracht niet meer voor.