2025 deel 2 - februari: Grafstemming

Aan het begin van elke maand terugblikken op de vorige maand. Dat was mijn voornemen voor dit jaar. En bij die terugblik dan op zoek naar het licht, het positieve, de relativering. Het lijkt erop dat dit jaar zich hiertoe slecht leent. De wereld is een duistere, onveilige plaats geworden die in een guur klimaat verkeert. Het valt niet mee om daarin nog enige lichtheid te bespeuren.

De globale ellende maakte het bovendien ook moeilijk om vrolijkheid op te brengen in het persoonlijke leven. Toch lukte dat soms. Heel onverwacht en tegen alle verwachtingen in. In januari ging ik al naar de uitvaart van mijn laatste nog levende tante (lees terugblik januari). Tachtig jaar was ze geworden, een mijlpaal die we nog geen twee weken voor haar overlijden met elkaar hadden gevierd. Het ging toen al niet heel lekker met haar. Kort daarna moest ze met grote spoed en veel pijn naar het ziekenhuis, waar ik haar nog opzocht en haar hand vasthield toen de morfine even was uitgewerkt. Ze overleed diezelfde nacht.

Mijn tante had geen partner of kinderen. Ze was verstandelijk beperkt en had altijd in een verzorgingshuis gewoond. De uitvaart was een kleinschalige, intieme bijeenkomst op een mistige maandagochtend die het leven van tante al eer aandeed (met dank aan mijn oudste nichtje). Er waren verhalen, foto’s, gedichten én de favoriete muziek van tante. Een repertoire dat bestond uit meezingers en feestnummers en dat aanvankelijk leidde tot een enigszins bevreemdende situatie, maar gaandeweg leidde tot een glimlach en een opgewekt gemoed. De stemming werd echt uitbundig bij de afsluiter Ons Moeder Zeej Nog van Jan Biggel. Dat werkte wonderwel enorm troostrijk.

Iets dergelijks gebeurde een paar weken later nog een keer. Opnieuw een uitvaart, dit keer van een goede vriend van mijn (inmiddels ook) overleden ouders, 94 jaar. Ook hier een sobere, besloten viering, met minder dan twintig genodigden en een verhaal, een gedicht en muziek. De overledene had de playlist zelf samengesteld. Hij was sportief en zat nog tot op hoge leeftijd elke ochtend op de crosstrainer. Daar hoorde ook muziek bij. Daarom hoorde het selecte groepje in die grote kerk op volume een nummer van Bruce Springsteen aan. Wie mij kent weet dat Springsteen een persoonlijke held van mij is. Dus ook hier was de vrolijke toon snel gezet.

Het fijne van zo’n beperkt gezelschap bij een uitvaart is dat bij de koffie na afloop zo ongeveer iedereen écht met elkaar in gesprek gaat over de gemeenschappelijke factor van het samenzijn: de overledene. Ook al wordt het natuurlijk nooit echt een feestelijke bijeenkomst.

Direct na afloop van februari barstte het échte feest los: carnaval. Maar daarover meer in de terugblik van volgende maand. Misschien.