Zwanenzang

Van een zeer gewaardeerde (maar vooral erg bescheiden) collega verscheen vorige week het boekje ‘Het Arnold Heertje effect’. Hierin analyseert de auteur vlijmscherp de trucjes die de Bekende-Nederlanders-Met-Een-Mening hanteren om het publieke debat te ontregelen, wanneer zij aanschuiven in DWDD, Pauw & Witteman, Binnenhof of welk ander praatprogramma dan ook. Het boekje bevestigt mij vooral in mijn opvatting: het hebben van een mening (en het exploiteren, promoten en marketen daarvan) is zwaar overschat.

Dat iedereen altijd maar overal een mening over dient te hebben, vind ik een bijzonder vermoeiend uitgangspunt. Een mening is pas echt geldig en overtuigend, wanneer die is onderbouwd met kennis en/of ervaring. Een dergelijk fundament ontbreekt er helaas nogal eens aan. Zelf vind ik het niet te doen om steeds maar op zoek gaan te naar betrouwbare informatie, alvorens mijn standpunt te bepalen. Er moet ook nog gewerkt worden en een huishouden draaiende gehouden.

Maar afgelopen week kwam ik in de zichzelf voortdurend vernieuwde Volkskrant, in de nieuwe bijlage een nieuwe rubriek tegen: De recensiekoning. Recenseert alles! Wat ’n grappige gedachte. Want waarom de Mening eigenlijk niet ingezet als Unique Selling Point? En juist zonder gehinderd te worden door kennis en/of ervaring. Met de vermelding vooraf dat kennis en/of ervaring bij het tot stand komen van die Mening geen significante rol hebben gespeeld. Gewoon zeggen wat je denkt, als een PVV’er in een zaal vol demente bejaarden.

De daad bij het woord, dan maar. De voorbije week zag ik de film Black Swan, veel gelauwerd en vaak bejubeld. Een publieksmagneet. Wegens technische omstandigheden bekeek ik de film in twee delen. De download was niet direct goed gelukt. Want ja: ik keek bekeek een illegale kopie, wat achteraf gezien bepaald geen misdaad was.
Black Swan bleek een aaneenschakeling van cliché’s en voorspelbare effecten, die vandaag den dag zelfs in de meest obligate horrorfilms een gepasseerd station zijn. Misschien is Black Swan wel een heel erge vrouwenfilm, bedacht ik nog. Zelf ben ik dan misschien niet de meest mannelijke variant, maar een man ben ik wel. Maar nee: daar laat ik mijn mening alweer beïnvloeden door verzachtende omstandigheden, referentiekader en mogelijke omgevingsfactoren. Ik denk gewoon te genuanceerd.

Opnieuw. Black Swan is een film die je alleen maar kunt uitzitten, door een lange pauze in te lassen. Aan het begin van de tweede helft weet je niet meer precies waarover het ook weer ging (namelijk nergens over). De beoogde verhaallijn vraagt ogenschijnlijk om inlevingsvermogen, maar drukt elke eigen suggestie onmiddellijk de kop in met grote gebaren en voorspelbare wendingen, met het einde van de film als smakeloze climax en geheel over de top. Dat kan dan niet veel meer schelen. Je bent dan al helemaal gestoord geworden van het eindeloos repeterende thema van Tsjaikovsky’s Stervende Zwaan.

Ik lees maar liever een boek. ‘Het Arnold Heertje effect’ van Ron Ritzen is een aanrader!