Shag

Het geheugen is een bijzonder fenomeen. Een harde schijf waarop herinneringen voor altijd verloren of verdwaald kunnen raken. Maar: het is een dunne lijn tussen bijzonder en bizar. Soms helpen fysieke factoren als geur en smaak of zelfs het verlangen daarnaar om herinneringen te doen opduiken of levend te houden.

Het geheugen van mijn vader is voor hem een behoorlijke doolhof geworden. Sinds hij een paar maanden geleden is verhuisd, weet hij niet meer waar hij zich nu eigenlijk bevindt. Ook het besef van tijd raakt hij steeds meer kwijt. Ik koester zelf de illusie dat ik hem in dit moerasland nog wat structuur kan geven. Bijvoorbeeld door wekelijks op een vast moment samen met hem zijn boodschappen te doen. We doen dat bij een nabijgelegen supermarkt met steevast hetzelfde boodschappenlijstje. En terwijl ik noteer dat er brood, melk en kaas moet komen, roept mijn vader altijd dat we ook shag moeten halen. De nicotinenoodzaak blijft lang verankerd in het geheugen van de roker.

Afgelopen week liepen we samen weer de winkel in, pa en ik. Maar terwijl ik steeds een stop maakte bij alle benodigde levensbehoeften, zette hij behoorlijk de pas erin. Een paar keer sommeerde ik hem – steeds luider - om even te wachten. Maar terwijl het overige winkelende publiek hier goed op reageerde, had vader daar kennelijk het geduld niet voor en sloeg snel weer een andere winkelgang in. Ik verloor hem uit het oog. Gehaast en in lichte paniek werkte ik het lijstje af en zag vader toen in de verte voorbij de kassa lopen, doelgericht naar de balie met rookwaren. Terwijl ik de levensmiddelen afrekende, hoorde ik hem zijn vaste bestelling doen: twee pakjes shag en driemaal vloeitjes. Nu moest ook hij gaan afrekenen. Intussen stond ik naast hem terwijl hij zijn pinpas in het apparaatje deed. ‘Tja… en nou?’ kon ik niet laten om vilein op te merken. Want het verlangen naar shag had in vaders geheugen de pincode allang verdrongen. Dus maakte ik deze rechtshandeling maar voor hem af.

Tijdens de autorit terug riep ik geïrriteerd dat ik op deze manier in het vervolg net zo goed alleen de boodschappen kon doen. Daar was mijn vader het volkomen mee eens. Daardoor werd ik nog bozer en mopperde dat hij zich er wel héél gemakkelijk vanaf maakte door iedereen maar voor hem te laten lopen. Hij knikte maar eens een keer. als een klein kind tegen een onredelijke ouder.  

Terug in zijn appartement liep hij binnen en bekeek keurend de ruimte, de jas nog aan. ‘Jij hebt dezelfde bank als ik’, merkte hij op. Ik hing zijn jas op (nadat hij zelf daar de shagaankopen uit had gehaald), ruimde de boodschappen op en schonk koffie in.

Samen zaten we op de bank. Hij draaide een sigaretje.

Hij zei: ‘Zeg. Wanneer gaan wij eigenlijk weer eens een keer boodschappen doen?’