Katten

De eerste maand van het decennium is alweer bijna voorbij. Tjonge, wat is dat snel gegaan. En wat is er veel gebeurd. De hele maand januari lijkt al meer ervaringen te hebben opgeleverd dan het hele voorafgaande jaar, allemaal even uniek.

Januari lijkt droger dan ooit. Daarmee doel ik niet op de weersomstandigheden. Steeds meer mensen laten de alcohol staan in deze maand. Er zijn ook al slimme apps en websites ontwikkeld waar deze dry-januari-aanhangers zichzelf bij wijze van statement kunnen inschrijven. Op deze manier laten zij zich nauwkeurig en vrijwillig volgen op weg naar hun behoeften tijdens hun lijdensweg en worden getrakteerd op gepersonaliseerde advertenties. Uit onderzoek blijkt dat een alcoholvrije maand nagenoeg geen fysieke voordelen biedt, wanneer er de rest van het jaar lekker op los gezopen wordt. Wel is het van invloed op het zelfbeeld: #kijkmijtocheensgoedbezigzijn. Mijn eigen zelfbeeld schenkt zichzelf graag een glaasje na een drukke werkweek, ter ontspanning en beloning. Ook in januari.

Traditiegetrouw is januari behalve droog ook blauw. In elk geval de derde maandag. Dat is steevast een dag van dip en depressie. Dit jaar had ik op blue monday het gevoel dat ik eindelijk ontwaakte uit een winterslaap: fit en uitgerust.
Is deze januari dan een uitzonderlijk opgewekte maand? Helaas toch niet. Twee mensen uit mijn nabije omgeving verloren - niet geheel plotseling - een ouder. Een dierbare vriendin kreeg - volkomen onverwacht - een hartinfarct. Schokkende gebeurtenissen met een grote impact op veel persoonlijke levens, die de toon zetten voor de rest van het jaar of zelfs het decennium.

Van oudsher is januari ook een maand vol cultuur. Wereldwijd worden er prijzen uitgereikt: popprijs en musical awards, golden globes en oscarnominaties. Zelf won ik, met mijn team, ook een prijs: honderd gratis bier tijdens een pubquiz (met uitsluitend film- en muziekvragen). En ik bezocht (net als in elke maand overigens) ook weer culturele uitingen.


Al met kerstmis nodigde ik twee van mijn nakomelingen uit om met samen hun vader de verfilming van de musical Cats te bekijken. Die uitnodiging was vooral ingegeven door nostalgische overwegingen, omdat Grizabella, Macavity, Mungo Jerry en Rumpleteazer jarenlang onderdeel uitmaakten van de afwassoundtrack in hun vaderlijke huis. De verfilming kende bovendien een sterrencast. Ik beloofde de meisjes een ‘unieke ervaring’. Op dat moment was ik me niet bewust van de vernietigende filmkritieken, maar die werden snel duidelijk. We gingen toch, dochters en ik. Naar zo’n beetje de laatste voorstelling op een onmogelijke tijd, vrijdagmiddag 5 uur. Er zaten evengoed nog 27 mensen in de bioscoop, die wellicht ook gebruik wilden maken van hun laatste kans op een ‘unieke ervaring’.

De recensies bleken te kloppen. Er was maar erg weinig geslaagd aan de film. Maar omdat we ons hadden voorbereid op het allerergste viel het toch nog mee. We moesten regelmatig lachen om dingen die niet grappig waren bedoeld. Zo werd het misschien niet het gedroomde begin van een cultuurrijk jaar, maar toch zeker een unieke ervaring!

Week 1, 2020: Explosie

Het jongste jaar is een week oud. Het ging van start met geknal. Véél geknal. Landgenoten gaven 77 miljoen euro uit aan vuurwerk, 10 procent meer dan vorig jaar. Die urenlange explosie zette de toon voor de eerste week. En misschien wel voor het hele jaar.

Zelf bleef ik tijdens de jaarwisseling veilig binnen achter het raam. Daar vierde ik een fijne, feestelijke, warme en liefdevolle avond met dierbare vrienden, lekker eten, veel drinken en ongeremde vrolijkheid. ‘Ik hou van jullie allemaal!’ meldde een van die vrienden - doorgaans vrij ingetogen - bij thuiskomst in de vroege nieuwjaarsochtend geëmotioneerd in de groepsapp. Een bericht om het hele jaar te bewaren en vaak met ontroerde glimlach terug te lezen.
Wat een geweldig, haast extatisch begin van het nieuwe jaar.

De gelukzalige vreugde was van korte duur. Een andere lieve vriend moest met veel verdriet het afscheid inzetten van zijn moeder. De andere kant van de wereld stond langdurig letterlijk in brand. Iets dichterbij werd de dreiging van een gewelddadig conflict tussen twee naties heel voelbaar. De jonge kinderen van collega’s vroegen hun ouders of er nu een derde wereldoorlog komen ging en die ouders wisten niet hoe hierop te reageren.
Ja, het nieuwe jaar begon met voortdurend geknal.

En terwijl de spanningen overal opliepen, probeerden wij te ontspannen, De Ware en ik. Vanaf nieuwsjaarsdag was op NPO Plus de Britse serie Years and Years beschikbaar, waarover wij al veel goeds hadden gelezen. Met zes afleveringen van elk een uur te veel om te bingewatchen, dus smeerden we de serie uit over de eerste week van het jaar. Op dit moment hebben we er vijf afleveringen op zitten, maar eerlijk gezegd ben ik bang om naar de laatste te kijken.
Years and Years speelt zich af in het Engeland tussen 2020 en 2028. Het geeft een ontluisterend, maar volkomen geloofwaardig beeld van een toekomst vol milieurampen, oorlogsdreiging, digitale nachtmerries, morele teloorgang, instortende verworvenheden, maatschappelijke verdeeldheid, persoonlijk winstbejag en groot onderling wantrouwen - zelfs in familieverband. Steeds maar weer hopen we op een positieve wending, die maar niet komen wil. De beklemming neemt alleen maar toe. Daarom vrees ik voor de laatste aflevering. Ik ben bang dat daarin definitief alle goeds uit de mensheid zal zijn verdwenen.  

Het is niet ondenkbaar dat de beginknal van dit jaar de start vormt voor toekomstige Years and Years, zoals die worden geschetst in de gelijknamige serie. Toch blijf ik vasthouden aan het optimistische geloof in die positieve wending: in de laatste aflevering én in de werkelijkheid.
En met dat wankele vertrouwen wens ik iedereen een heel gelukkig nieuwjaar.